Polska ersatzem* stoi. Jest to wieloletnia uświęcona tradycja sięgająca czasów zeszłego, szczęśliwie minionego systemu gdzie skajka udawała skórę a wyroby czekoladopodobne można było kupić bez kartek. Także dziś sklepowe półki uginają się od brył zagęszczonych tłuszczów roślinnych nieumiejętnie udających sery i deserów malinowych całkowicie wolnych od malin. Jeśli zaś uda się nam nabyć szynkę, która obok soi i innych dziwów zawiera także dodatek mięsa jest to zdarzenie doniosłe, z wszech miar godne odnotowania.

Zalew powszechnej bylejakości nie pozostaje bez wpływu na inne dziedziny życia. Wystarczy choćby w ramach naukowego eksperymentu wezwać dowolnego „fachowca”. Mamy jakieś 50% szans, że trafimy na partacza, po którym sami będziemy poprawiać robotę. I w sumie nic dziwnego, skoro większość fachowców wyjechała już dawno na wyspy i ani myśli wracać.

Jest jednak jedna dziedzina życia, w której bylejakość osiągnęła poziom tak doniosły, że ociera się o sztukę. Jest nią polityka.

Marność polskiej polityki ma na tyle dużo aspektów, że aż trudno je wszystkie zliczyć. Najbardziej widowiskowa jest marność personalna. Jako, że politykowanie zwykliśmy uważać za zajęcie dość obrzydliwe ciągną ku niemu w dużej części dość szemrane persony. Niedouczeni, niezaradni życiowo smutni ludzie, którzy nie poradziliby sobie w biznesie a na karierę naukową nie mają szans z racji dysfunkcji intelektu. To oni stanowią fundament większości partii, tworząc tak zwany „drugi garnitur”. Czasami możemy obserwować ich w telewizorach, kiedy to z miną nieskażoną intelektem powtarzają monotonnym tonem wyuczone frazesy. A jest to zaiste widok jednocześnie komiczny, groteskowy i przerażający.

Obok marności personalnej polskich partii występuje ich marność programowa. Jeszcze w wyborach parlamentarnych 2001 roku główni gracze sceny politycznej silili się na choćby skrótową prezentację swoich politycznych koncepcji. Okazało się to błędem, gdyż każda rozmowa o istotnych dla państwa sprawach jest zagrożeniem dla rządzącego naszą nieszczęsną ojczyzna od 1989 roku kółka wzajemnej adoracji. Stąd obecnie nie mamy już programów politycznych, czy choćby wyborczych a jedynie hasła i slogany.

Nie tu leży jednak praprzyczyna zła. A jest nią całkowita bezideowość. Polscy politycy nie zakładają partii, bo mają coś ważnego do zrobienia i/lub coś ciekawego do zaoferowania. Najczęściej zakładają je bo chcą dostać się do władzy lub przy niej pozostać**. W tym celu wybierają sobie grupę docelową wyborców i mówią im to co tamci chcą usłyszeć. Doskonałą ilustracją tego jest działalność Janusza Palikota, który w ciągu ostatnich lat zmienił poglądy polityczne o 360 stopni***. Badania marketingowe wykazały, że jest zapotrzebowanie na partię lewicowo liberalną i pstryk – ten sam Palikot który jeszcze niedawno był chadekiem nagle walczy o legalizację trawki i zaprasza na listy faceta przebranego za babę oraz homoseksualistę którego prywatnie nazywa „pedałem”. Ale nie daj się zwieść drogi Czytelniku, to tylko kolejna maska. Stawiam dolary przeciwko orzechom, że gdyby spece od badania opinii publicznej wykazali, że mamy w Polsce zapotrzebowanie na teokrację ten sam polityk nosiłby dziś grzecznie komżę i bronił Kościół przed atakami zdziczałego lewactwa. Ot, taki pragmatyk.

To oczywiście przykład skrajny. Jednak kierowanie się badaniami opinii publicznej przy podejmowaniu nawet istotnych dla funkcjonowania państwa decyzji jest powszechne. Rożnica polega jedynie na tym, że jedni tak jak np. Tusk robię to bardziej umiejętnie, a inni np. Kaczyński mniej****. Doprowadza to do sytuacji, gdy główni gracze sceny politycznej nie różnią się de facto niczym istotnym. W procesie wyborczym decydujący głos mają zatem emocje (z założenia irracjonalne) oraz właśnie pewna technika sprzedaży „opakowania”.

Oczywiście w znacznej mierze sami sobie jesteśmy winni. W końcu to my przyzwalamy na to, że rządzą nami podróbki polityków. I nie chodzi wcale tylko o to, że nie chce się mam głosować. Jeśli ktoś nie chce niech nie głosuje, to lepiej dla wszystkich. I tak najprawdopodobniej nie podjąłby racjonalnej decyzji. Problemem jest bierność tych nielicznych, którzy mają elementarne aspiracje. Jeśli samo społeczeństwo staje się byle jakie naturalną konsekwencją jest bylejakość jego elit. Cały otaczający nas świat zaczyna przybierać kuriozalną formę podróbki samego siebie.

I jak to w życiu bywa jeśli sami nie wyeliminujemy tej narastającej patologi z pewnością nikt nie zrobi tego za nas.

* Ersatz to namiastka jakiejś rzeczy lub podróbka, coś zastępczego, gorszej jakości.

** niepotrzebne skreślić.

*** zatem wrócił do punktu wyjścia, choć w jego przypadku nic nie jest oczywiste.

**** jedynym wyjątkiem spośród obecnych partii parlamentarnych jest PSL. Ale to zupełnie inna historia.